Τι θέλουν οι νέοι της Γενιάς Y & Z από την εργασία τους; Για πέμπτη χρονιά, το kariera.gr σε συνεργασία με το Τμήμα Marketing & Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ολοκλήρωσε τη μεγαλύτερη έρευνα που γίνεται στην Ελλάδα για τις (σ)τάσεις των νέων της Γενιάς Υ σε σχέση με την καριέρα και την εργασία τους. Φέτος, για πρώτη φορά έχουμε δείγμα και από τη Γενιά Ζ (γεννημένοι μετά το 2000).
Μαζί, ζουν και εργάζονται σε ένα περιβάλλον παγκοσμιοποίησης, αυτοματισμού και gig οικονομίας. Αποτελούν το πιο πολυπληθές εργατικό δυναμικό της χώρας, οπότε δίνουν το στίγμα για το εργασιακό τοπίο στην Ελλάδα του σήμερα και του αύριο.
Το συνολικό δείγμα αποτελείται από 2.716 άτομα. Πιο συγκεκριμένα, στη Γενιά Υ (άτομα ηλικίας 18-39 ετών) ανήκει το 89,6% των απαντήσεων, δηλαδή 2.434 απαντήσεις. Στη Γενιά Ζ (άτομα ηλικίας 16-18 ετών) ανήκει το 4,5% των απαντήσεων, συνολικά 121. Το 5,9 των συμμετεχόντων ανήκει στη Γενιά Χ.
To 43% των συμμετεχόντων είναι άνδρες και το 57% γυναίκες.
Το 73% των συμμετεχόντων έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του. Το 14% φοιτά στην Αττική, το 9% στην περιφέρεια και το 1% στο εξωτερικό, ενώ το 3% βρίσκεται ακόμα στο Λύκειο.
Ως προς το αντικείμενο των σπουδών, το μεγαλύτερο ποσοστό των συμμετεχόντων σπουδάζει ή έχει σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων (22%), Οικονομικά (18%), Μηχανική – Μηχανολογία (11%) και Πληροφορική – Στατιστική (10%).
άτομα έλαβαν μέρος στην έρευνα
των συμμετεχόντων είναι γυναίκες
των συμμετεχόντων είναι άνδρες
έχει ολοκληρώσει τις σπουδές του
Διοίκηση Επιχειρήσεων
Πληροφορική - Στατιστική
Οι Ευκαιρίες Προσωπικής και Επαγγελματικής Ανάπτυξης και το Πακέτο Αμοιβών/Παροχών είναι οι δυο πιο σημαντικοί παράγοντες για το σύνολο των νέων. Οι επόμενες προτεραιότητες ωστόσο φαίνονται να διαφοροποιούνται ανάλογα με τη Γενιά.
Η Σιγουριά και η Ασφάλεια που παρέχει μια εταιρεία, όπως επίσης και το τρίπτυχο Δυναμισμός/Καινοτομία/Τεχνολογία είναι πιο σημαντικά για τη Γενιά Ζ απ’ ότι για τη Γενιά Υ.
Συγκρίνοντας τις δύο Γενιές Ζ & Υ υπάρχουν κάποιες μικρές διαφοροποιήσεις στην ιεράρχηση των παραγόντων που επηρεάζουν την επιλογή της εταιρείας εργοδότη. Για τους νέους της Γενιάς Ζ η σιγουριά και η ασφάλεια που τους παρέχει η εταιρεία είναι ο τρίτος πιο σημαντικός παράγοντας, ενώ για τη Γενιά Υ αυτός έρχεται τέταρτος στη σειρά ιεράρχησης. Επίσης, ο δυναμισμός, η καινοτομία και η τεχνολογία είναι σημαντικότερος παράγοντας για τη Γενιά Ζ σε σύγκριση με τη Γενιά Υ.
Στην ερώτηση αυτή θέλουμε να δούμε ποιοι είναι οι λόγοι που θα έκαναν τους εργαζόμενους να αποχωρήσουν από την εργασία τους. Η μη τήρηση υποσχέσεων και η έλλειψη δικαιοσύνης μέσα στην εταιρεία είναι οι δύο πιο σημαντικοί λόγοι. Το ωράριο εργασίας και ο χαμηλός μισθός φαίνεται να είναι πιο σημαντικοί λόγοι αποχώρησης για τη Γενιά Ζ απ’ ότι για την Γενιά Υ.
Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τον τρόπο που οι Γενιές Υ & Ζ βλέπουν την εργασία και την καριέρα τους, γι’ αυτό εξετάζουμε λεπτομερώς το εργασιακό περιβάλλον όπως το βιώνουν.
To 65% των νέων της έρευνας εργάζονται, ενώ το 35% όχι. Τα ποσοστά παραμένουν ακριβώς τα ίδια με πέρσι.
Η πλήρης απασχόληση έχει ανέβει αισθητά (από το 77% στο 84%), ενώ έπεσε κατά 4 και 3 ποσοστιαίες μονάδες η μερική απασχόληση και η πρακτική άσκηση.
Πώς αξιολογούν οι νέοι τις συνθήκες εργασίας που βιώνουν; Σε πολύ υψηλά ποσοστά βρίσκεται η ικανοποίηση από τις καλές σχέσεις με τους συναδέλφους (80%), την καλή φήμη της εταιρείας (79%) και τις συνθήκες υγιεινής και το ασφαλές περιβάλλον (74%). Ακολουθεί, με υψηλά ποσοστά άνω του 50%, η ικανοποίηση από τη σιγουριά για τη θέση και το ενδιαφέρον αντικείμενο εργασίας.
Ιδιωτική ασφάλιση ή/και συνταξιοδοτικό πρόγραμμα είναι η παροχή που λαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων εργαζομένων (40%), ακολουθούμενη από ευέλικτο ωράριο (36%) και άδειες πέραν αυτών που ορίζει ο νόμος (33%).
Πάνω από το 50% των νέων δεν έχουν καθόλου προγράμματα εξισορρόπησης προσωπικής-εργασιακής ζωής, χρηματικά bonus διαφόρων ειδών και διευκόλυνση για την παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων, όπως χρηματοδότηση ή εκπαιδευτικές άδειες.
Ιδιωτική ασφάλιση/
συνταξιοδοτικό πρόγραμμα
Γονικές ή άλλες άδειες πέρα
απ' αυτές
που ορίζει ο νόμος
Ευέλικτο ωράριο
εργασίας
Χρηματοδότηση εκπαιδευτικών
προγραμμάτων
εκτός εταιρείας
Bonus,
συμμετοχή στα κέρδη
Προγράμματα εξισορρόπησης
προσωπικής-εργασιακής ζωής
Ένα ακόμα αισιόδοξο εύρημα αφορά τον καθαρό μισθό που λαμβάνουν όσοι εργάζονται. Το ποσοστό των νέων που λαμβάνουν λιγότερο από 500€ έχει μειωθεί αισθητά σε σχέση με την περσινή χρονιά, και φτάνει το 22%. Παράλληλα έχει αυξηθεί αρκετά το ποσοστό όσων λαμβάνουν 501-850€, και παρατηρούμε μικρότερη αύξηση στα ποσοστά των υψηλότερων μισθών, άνω των 1.200€. Στο επίπεδο του μεσαίου μισθού (851-1.200€) το ποσοστό παραμένει σταθερά στο 22%.
Όσον αφορά στον ελάχιστο μηνιαίο μισθό που δήλωσαν ότι θα ήθελαν, έχει επίσης αυξηθεί σε σχέση με τις δύο προηγούμενες έρευνες, φτάνοντας κατά μέσο όρο τα 1.076€ για μια θέση ιδιωτικού τομέα και τα 2.212€ για εισόδημα που θα έπαιρναν από δική τους επιχείρηση.
Στην ερώτηση αυτή ρωτάμε πόσο αρνητικά έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση: α) τον τρόπο που βλέπουν οι νέοι την καριέρα τους, β) τον τρόπο που βλέπουν την εργασία τους, γ) το εργασιακό κλίμα, δ) τα σχέδια για ανάπτυξη στην καριέρα, ε) την απόφαση να αλλάξουν εργασία και στ) την προσωπική τους ζωή.
Παρακάτω βλέπουμε ότι στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά τον τρόπο που βλέπουν την καριέρα τους και το πώς αυτή θα αναπτυχθεί (63% και 56%, αντίστοιχα), ενώ το 52% αναφέρει ότι έχει επηρεαστεί αρνητικά και η προσωπική του ζωή. Σε σχετικά μικρότερο βαθμό φαίνεται να επηρεάζεται η απόφασή τους να αλλάξουν δουλειά (49%), πράγμα που δείχνει ότι η έλλειψη θέσεων εργασίας από μόνη της δεν είναι καθοριστικός παράγοντας για να παραμείνουν στην εργασία τους. Παρατηρούμε ότι δεν υπάρχει διαφοροποίηση στα στοιχεία συγκρίνοντάς τα με αυτά της έρευνας του 2017. Επίσης, εξετάζοντας αν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις Γενιές Υ & Ζ ως προς την αρνητική και θετική επίδραση της κρίσης παρατηρήσαμε ότι δεν υπάρχουν διαφορές.
Εκτός από την αρνητική επίδραση της οικονομικής κρίσης φαίνεται ότι υπάρχουν και θετικά ευρήματα. Η μεγάλη πλειοψηφία των νέων, σε ποσοστό 89%, αναφέρουν ότι κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να λύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, πιστεύουν ότι για κάθε πρόβλημα μπορεί να βρεθεί λύση (79%) και τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο (67%).
Τα νεότερα άτομα έχουν ισχυρότερο προσανατολισμό στη διεθνή καριέρα (σε ποσοστό 49%), και το ποσοστό μειώνεται και φτάνει το 28% όταν μιλάμε για άτομα άνω των 30 ετών. Τα ποσοστά όσων έχουν προχωρήσει σε ενέργειες για την εύρεση εργασίας στο εξωτερικό, είναι χαμηλότερα.
Η επιθυμία των νέων για διεθνή καριέρα αντικατοπτρίζεται και στις απαντήσεις που έδωσαν στην ερώτηση “για ποιους λόγους θα επιλέγατε να εργαστείτε στο εξωτερικό”. Όπως φαίνεται παρακάτω, οι ισχυρότεροι λόγοι που ωθούν τους νέους να φύγουν από τη χώρα είναι η επιθυμία τους για διεθνή εμπειρία και η δυσκολία εύρεσης εργασίας στην Ελλάδα. Συνολικά, κι εδώ φαίνεται ότι οι νεότεροι έχουν πιο έντονη τάση εκπατρισμού, σε σχέση με τους μεγαλύτερους της Γενιάς Υ.
Ποιοι είναι οι λόγοι που μπορεί να κάνουν τους νέους που έχουν φύγει να επιστρέψουν στην Ελλάδα; Ένας πιο ικανοποιητικός μισθός (75%), η ύπαρξη εργασιακών ευκαιριών και ευκαιριών ανάπτυξης (68%), οι φίλοι και η οικογένεια (54,5%), καθώς και η ποιότητα ζωής ως προς τις προσφερόμενες παροχές (50%) φαίνεται να είναι οι σημαντικότεροι λόγοι.
Οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους οι Γενιές Υ & Ζ ξεκινούν ή θα ξεκινούσαν δική τους επιχείρηση είναι η αυτονομία, η πρόκληση και τα χρήματα που συνεπάγεται.
Οι παράγοντες που οι νέοι αντιλαμβάνονται ως εμπόδιο σε σχέση με το να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση είναι η έλλειψη χρημάτων και πόρων και η γραφειοκρατία. Τα άτομα μικρότερης ηλικίας φαίνεται ότι βλέπουν περισσότερα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα, τα οποία δείχνουν να μειώνονται με την ηλικία.
Πόσο οι νέοι θέλουν να εργαστούν σε startup; Φαίνεται ότι ως επιλογή γίνεται όλο και πιο ελκυστική. Οι νέοι σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με πέρσι δήλωσαν ότι θα τους ενδιέφερε αρκετά ή πολύ μια δουλειά σε startup επιχείρηση (47% και 24% αντίστοιχα).
Σε ερώτηση ανοικτής επιλογής ρωτήσαμε σε ποιες σημερινές εταιρείες θα ήθελαν να εργαστούν. Ακολουθεί η κατάταξη των 10 πρώτων.